Rosjanie nie będą mogli działać na rynku unijnym

Komisja Europejska przyjmie 19 września dyrektywę, która ma na celu utrudnienie ekspansji rosyjskich i arabskich koncernów energetycznych. Potentaci spoza UE nie będą mieli prawa prowadzenia inwestycji, jeżeli w państwach, z których pochodzą nie będą mieli pełnej swobody.

Proponowana dyrektywa jest sygnałem politycznym świadczącym o dostrzeżeniu przez KE problemu ekspansji rosyjskich gigantów i nowym podejściem do obecności rosyjskiego kapitału w krajach unijnych. Jednak jej znaczenie zależy od reakcji Niemiec czy Włoch, które prowadzą prężną współpracę z Rosjanami. Ich spółki jak Gazprom czy Łukoil działają na rynku unijnym posługując się firmami , które nawet nie są zarejestrowane w Rosji, ale w państwach określanych jako raje podatkowe. KE zależy na przeciwdziałaniu łatwego przejęcia przez zagraniczną konkurencję firm unijnych w momencie rozpoczęcia w UE reformy energetycznej i rozdzielenia dystrybucji od produkcji. Rosjanie lub Saudyjczycy będą mogli inwestować w danej branży na rynku unijnym, jeżeli firmy wspólnotowe uzyskają możliwość nieograniczonego działania na analogicznym rynku rosyjskim czy saudyjskim. Reakcja Rosjan na tę dyrektywę będzie prawdopodobnie negatywna, gdyż UE będzie mogła rozmawiać z Moskwą na tematy energetyczne jak równoprawny partner, co do tej pory nie było możliwe. Jednak reforma będzie miała dla Rosji również pozytywne skutki. Dialog energetyczny między KE a Rosją będzie odbywał się na ustalonych regułach gry między równymi partnerami. Gazpromowi nie udały się próby przejęcia firm na rynku unijnym, np. brytyjskiej Centriki, ale jest blisko przejęcia włoskiej ENI. Państwa unijne, w tym Polska, już kilka razy cierpiały z powodu używania przez Rosjan gazu i ropy jako broni, również politycznej, a co więcej metoda ta jest przez nich nadal stosowana. Łukoil próbował w zeszłym tygodniu wymóc na Niemcach odsprzedanie mu dwóch rafinerii, a wczoraj Gazprom ogłosił, że w przyszłym roku na Litwie gaz podrożeje o 40%. Z taką decyzją muszą liczyć się też kraje bałtyckie i wyrazić na to zgodę, gdyż w przeciwnym wypadku gaz zostanie im odcięty. Gazprom chce też sprzedawać Polakom gaz za pośrednictwem firm, w których ma udziały. Jak dotychczas mu się to jednak nie udaje. Chciałby też mieć wpływ na strategiczną dla Polski spółkę EuRoPol Gaz. Nie chce się na to zgodzić PGNiG, współwłaściciel EuRoPol Gazu. Również Łukoil szuka miejsca w Europie Środkowej, w tym w Polsce. Przed czteroma laty przegrał walkę o Rafinerię Gdańską i został partnerem brytyjskiej firmy Rotch Energy, która posiadała wyłączność na negocjacje ze Skarbem Państwa warunków wykupienia gdańskiej spółki. Brytyjczycy jednak zrezygnowali z niego na rzecz PKN Orlen. Rosyjski koncern może obecnie pojawić się na polskim rynku jako sprzedawca paliwa. Łukoil porozumiał się z ConocoPhillips i przejął sieć amerykańskich stacji paliwowych w Europie, w tym w Polsce, pod marką Jet. Transkacja ta umożliwi Rosjanom wejście jedynie na polski rynek. Do nowej dyrektywy zasady zastosowano 11 lipca, gdy UE podpisała porozumienie o zasadach dostaw gazu przez algierski monopol państwowy Sonatrach. Z porozumienia tego został wykreślony zakaz odsprzedaży gazu.

oprac.: ef, źródło: Rzeczpospolita, www.rzeczpospolita.pl, 2007.08.31
"Unijny rynek nie dla Rosjan", DANUTA WALEWSKA, wsp. Agnieszka Łakoma, Andrzej Pisalnik

Wyraź swoją opinię